Gradację kolorystyczną można zdefiniować jako proces modyfikacji lub zmiany koloru na obrazie analogowym i cyfrowym. Pojęcie kojarzone bardziej z obróbką materiału filmowego ale jest to również element edycji obrazu w fotografii, który w zależności od jego zaawansowania pozwala nam wzbogacić i jeszcze bardziej spersonalizować nasze fotografie. Nie zawsze istnieje możliwość tak dowolnej manipulacji kolorami. Przykładowo w fotografii produktowej właściwe odwzorowanie barw jest kluczowe. Typowy reportaż raczej też nie nabierze autentyzmu gdy wprowadzimy zbyt znaczne zmiany w kolorach. Bardziej artystyczne dziedziny fotografii np. fotografia portretowa, a nawet reportaż ślubny czy ogólnie fotografia okolicznościowa upoważnia nas niejako do zabawy z kolorem. Generalnie aparaty są ustawione tak aby wykonane przez nie zdjęcia były neutralne kolorystycznie. Dodatkowo jeżeli fotografujemy w formacie RAW to podczas wykonywania zdjęć nie mamy możliwości ustawić żadnych parametrów typu kontrast, nasycenie czy ostrość. Wszystko to musimy ustawić podczas późniejszej edycji. Często jednak zależy nam aby fotografia swoją gamą kolorów wywierała konkretne emocje lub po prostu współgrała z tym co zawarte jest w kadrze. Kolory ciepłe czyli np. czerwony kojarzy się z miłością, zagrożeniem, energią, szaleństwem. Kolory chłodne takie jak niebieski mogą kojarzyć się z pracą, rzeczywistością, tęsknotą, świeżością, spokojem czy chłodem. Świadome manipulowanie barwami sprawi, że nasze fotografie będą jeszcze bardziej wyraziste i atrakcyjne wizualnie.

Balans bieli

Balans bieli to najprostsza metoda manipulacji kolorystyką zdjęć. Zakres w jakim możemy ocieplić lub ochłodzić barwy w ten sposób jest jednak dość ograniczony ponieważ zbyt duża zmiana balansu bieli wygląda nienaturalnie i jednocześnie wpływa na wszystkie barwy łącznie z kolorem skóry.

Split-toning

Narzędzie Split-toning czyli dzielona tonacja umożliwia wprowadzenie różnej dominanty kolorystycznej osobno dla świateł i cieni, a także pozwala na wyznaczenie granicy pomiędzy tymi zakresami suwakiem Balance. Split-toning wprawdzie zostało stworzone dla zdjęć czarno-białych ale dla kolorowych fotografii to jedno z najciekawszych narzędzi do manipulacji barwą w programie Adobe Lightroom.

Aby wybrać lub dobrać do siebie kolory możemy skorzystać z kilku ogólnych schematów. Dodatkowo dla ułatwienia proponuję użyć koła barw (do znalezienia w google). W tym celu należy okno program Lightroom i koło barw rozmieścić na pulpicie tak aby widoczne były oba te elementy. Następnie kroplomierz dostępny w próbniku kolorów uaktywniamy klikając lewym przyciskiem myszy i ciągle go trzymając przesuwamy na koło barw.

Schemat monochromatyczny to jeden kolor wprowadzający dominantę do całego zakresu tonalnego. Narzędzie Split-toning daje nam jeszcze możliwość aby pojedynczy kolor zastosować tylko do połowy zakresu tonalnego, tylko do cieni lub tylko do świateł. Najlepsze rezultaty daje lekka dominanta kolorystyczna w cieniach.

Schemat analogiczny to dobór podobnych do siebie kolorów, np. czerwony i żółty. Na kole barw będą one ze sobą sąsiadowały. Za pomocą takiego schematu możemy ocieplić zdjęcie dodając np. lekki żółty zafarb w światłach i delikatny czerwony w cieniach.

Schemat dopełniający to dobór barw, które ze sobą kontrastują. Tutaj pomocne okaże się koło barw gdzie te kolory będą położone do siebie przeciwlegle. Jednym z najczęściej wykorzystywanych połączeń w gradacji kolorystycznej to pomarańczowy w światłach i niebieski w cieniach. Inne ciekawe połączenia to czerwony i zielony. Takie kontrastowe zestawienia są atrakcyjne wizualnie i sprawiają, że poszczególne barwy wydają się bardziej nasycone i wyraziste.

Krzywa tonalna RGB

Od jakiegoś czasu w programie Adobe Lightroom mam do dyspozycji krzywą tonalną podstawowych kanałów kolorystycznych RGB czyli czerwony, zielony i niebieski. Tutaj sprawa nie jest taka prosta jak w przypadku narzędzia Split-toning. Przy manipulacji jedną z trzech krzywych tonalnych musimy pamiętać, że pozostałe dwie niejako kompensują wprowadzone zmiany. Manipulować poszczególnymi krzywymi możemy na dwa sposoby, zmieniając jej kształt lub zmieniając położenie jej końców, a co za tym idzie usuwając szczegóły koloru reprezentowanego przez daną krzywą z cieni lub świateł. Aby osiągnąć efekt obcięcia szczegółów danej barwy ze świateł należy obniżyć prawy koniec krzywej tonalnej. Obcięcie szczegółów barwy w cieniach osiągniemy przesuwając ku górze lewy koniec krzywej. Im wyżej, tym silniejszy będzie efekt. Wbrew pozorom obcięcie szczegółów barwy objawia się jej intensywniejszym występowaniem w danym przedziale tonów, a nie jej brakiem.

Narzędzie HSL

W sytuacji kiedy chcemy zmodyfikować konkretną barwę, która zbyt mocno odciąga uwagę od tematu zdjęcia czy z jakiegoś względu jej wyeksponowanie poprawi atrakcyjność kadru, to mamy możliwość jej precyzyjnej korekcji. Zakładka Hue pozwala na delikatne przesunięcie zakresu wybranej barwy. Zakładka Saturation daje możliwość nieliniowej korekcji nasycenia barwy, a zakładka Luminance pozwoli ściemnić lub rozjaśnić wybraną barwę.

Korekta lokalna

Kiedy wcześniej opisane narzędzia nie wystarczają możemy jeszcze miejscowo zmodyfikować barwy za pomocą pędzla do korekty lokalnej (Brush), filtra połówkowego (Graduated Filter) lub filtra radialnego (Radial Filter). Tym sposobem w wybranym obszarze zdjęcia zmienimy temperaturę barw aby ocieplić częściowo kadr, czy prostu zwiększymy ich saturację.